Füreya Koral ilk profesyonel kadın seramik sanatçımızdır. Seramik sanatına gelişkin tekniğiyle önemli katkılarda bulunan Füreya Koral doğum günü nedeniyle Google’da Doodle oldu. Peki kimdir Füreya Koral?
Füreya Koral 12 Haziran 1910 tarihinde İstanbul’da doğdu. Notre Dame de Sion Kız Lisesi’nden 1927’de mezun oldu. Sonrasında İstanbul Üniversitesi’nde Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne devam etti. Charles Berger yani dönemin ünlü Macar keman virtüözü kendisi, Koral Berger’den özel keman dersleri aldı. 1940-1944 tarihleri arasında müzik eleştirileri yazdı, çeviriler yaptı.
İlk evliliğini Selahattin Karacabey’le 1(930–1932), ikinci evliliğini Ali Kılıç’la 1935 ‘de yaptı. Bu evlilik zamanında tüberküloz’a yakalandı ve İsviçre’de Leysen’de sanatoryumda tedaviye gitti. Londra’da bulunan teyzesi Fahrelnissa Zeid burada iken, zamanını verimli geçirmesi için ona sanatla uğraşma araç gereçleri gönderdi. Seramikçilik alet ve materyali bunlar arasındaydı. Seramikçiliğe ilk defa ciddi bir meşguliyet olarak başladı.
Seramik çalışmalarına 1947’de Lozan’da başladı. Ardından tanınmış Fransız seramikçi Serré’nin desteği ile, Paris’te özel bir seramik atölyesinde çalışmalarını sürdürdü. 1951 ‘de ilk seramik ve taşbaşkı sergisini Paris’te açtı. Aynı sene vatanına döndü, Maya galerisinde eserlerini sergiledi. Yurt içi ve yurt dışındaki çeşitli sergilere katıldı ve ödüller aldı. 26 Ağustos 1997’de 87 yaşında İstanbul’da öldü.
Füreya Koral, soyuttan gerçekliğe uzanan işçiliğinde üç boyutlu yapıtlar, seramik panolar, tabak, vazo gibi günlük hayatımızda kullanılacak ürünleri yapmıştır. Özellikle çinicilik konusundaki bilgisi ve yetkin işçiliği eserlerinde Doğu ve Batı sanatını iyi bir şekilde birleştirmesini sağlamıştır.
Genellikle duvar dekorasyonu, şömine ve pano üstüne çalışmalar yaptı. Ankara’daki bir otel için 1960 yılında büyük bir pano yaptı. Sanatçının diğer yapıtları arasında, 1963 yılında Ankara’da Ulus Çarşısı’na, İstanbul Manifaturacılar Çarşısı’na, 1966 yılında İstanbul’da Ziraat Bankası’na, 1969 yılında İstanbul Divan Oteli’ne yaptığı panolar sayılabilir. 1951’den günümüze kadar yurt içinde ve dışında 32 sergi açtı. Eserleri Paris’teki Salon d’Octobre, Meksiko’daki Modern Sanat Müzesi, Prag’da Napstkovo Müzeum, Washington’da Smitshonian Institute ve Türkiye’nin çeşitli yerlerindeki galerilerde sergilendi.
Füreya Koral, uluslararası alanda da ödüller aldı. 1955 yılında Cannes Milletlerarası Sergisinde gümüş madalya, 1962 yılında Prag Milletlerarası Sergisinde altın madalya kazandı. 1967 yılında İstanbul’da düzenlenen Milletlerarası Seramik Sergisinde de gümüş madalya aldı. Ayrıca Washington Smithsonian Enstitüsü’nden ödül ve Fransa’daki Vallauriş bienalinden onur diplomasi aldı. Koral, 1981’de Kültür Bakanlığı ödülü, 1986’da Sedat Simavi Vakfı Plastik Sanatlar Ödülü’nü de layık görüldü.
Günümüzde belli aralıklarla Füreya Koral’ın eserlerinin sergilendiği sergilerde düzenlenmektedir. Bunlardan en sonuncusu Kale Grubu tarafından 60.kuruluş yıldönümü kapsamnda Füreya Koral’ın en kapsamlı Retrospektif Sergisi Akaretler Sıraevler’de 18 Ocak 2018 tarihine kadar sergilendi. Kale Grubu Başkanı Zeynep Bodur Okyay açılış konuşmasında Füreya Koral’dan içtenlikle bahsetmiş ve konuşmasına şu sözlerle devam etmiştir.
” Kurucumuz ve Onursal Başkanımız merhum İbrahim Bodur’dan devraldığımız değerlerin ışığında, köklerimizden aldığımız güç ve ilhamla seramik ile topraktan başladığımız yolculuğu daha ileriye taşımak için var gücümüzle çalışıyoruz. Kale Grubu olarak, bugüne kadar yalnızca üretimi, büyümeyi değil, ürettiğimiz değerleri toplumla paylaşarak gelişmeyi hedefledik. 60’ıncı kuruluş yıldönümümüzde, Türkiye’yi seramik sanatı ile tanıştıran öncü ve yenilikçi sanatçımız Füreya Koral’ın, bugüne kadar yapılmış en kapsamlı retrospektif sergisini sizlerle buluşturmaktan büyük bir mutluluk duyuyoruz. İlklerin Kale’si olarak, Türkiye’nin ilk çağdaş seramik sanatçılarından Füreya’yı, aramızdan ayrılışının 20. yılında ‘anmak kadar anlamak’ ve ‘anlatmak’ serginin çıkış noktası oldu. Çünkü Füreya, seramik ile nefes alan, yeniden doğan ve hayata tutunan ilham verici bir rol model. Bu sergi ile Füreya’nın seramik üretimlerine A’dan Z’ye ışık tutmayı hedefliyoruz. Gelenek ile yeniliğin kesiştiği yerde duran bu değerli sanatçımızı tüm yönleriyle yeni nesillerle buluşturmak, bu topraklardan çıkacak nice Füreya’lara ilham vermek, seramiği ve tasarımı kitlelerle buluşturmak en büyük amacımız. Sergide sanatseverlerle buluşturacağımız Füreya imzalı Rıfat Usta fincanı, el yapımı defterleri ve posterlerin geliri de, Kaleseramik Vakfı (KSV) bünyesinde oluşturulan Füreya Burs Fonu’na aktarılacak. Bu fon ile sanat eğitimi alan genç kızlarımızın eğitimine destek olacağız. Sanat ile hayata tutunan Füreya için, ‘sanat hayatın içinde yaşamalı’ diyen Füreya’ya yaraşır bir şekilde, tam da yaşamın merkezinde bir sergimiz oldu. Serginin açık kalacağı iki ay boyunca öğrenci ve okul ziyaretleri, atölye buluşmaları gibi etkinliklerden dolayı, burası yaşayan bir mekan olacak. Sergi boyunca, farklı disiplinlerden kişilerin farklı yönleriyle Füreya’yı anlatacağı atölye buluşmalarında ilham verici zihin açıcı sohbetler gerçekleşecek. Füreya Atölye buluşmalarının ilki 25 Kasım’da Ayşe Kulin ile başlıyor,” şeklinde konuştu.
Zeynep Bodur Okyay!ı sanata verdiği değer için kutluyoruz. Dileriz tüm sanatçılarımız hayatta iken ve öldükten sonra da anılması ve yaşatılması dileğiyle….